TÜRKİYE; ABD’ce İZLENECEKMİŞ!
ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu 2009 raporunda dini
özgürlükleri kısıtlandığı gerekçesiyle Türkiye, izlenecek ülkeler
listesine alınmıştı.
Raporda, özel endişe uyandıran ülkeler listesi de bulunuyor ve komisyonun
tavsiyesini dikkate alırsa ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından bu listede
yer alan ülkelere belli yaptırımlar uygulanabiliyor. Türkiye ve Rusya'nın
da dahil edildiği izleme listesi ise insanların istediği gibi ibadet etme
hakkının riskli olduğu ülkelere işaret ediyor ve bir çeşit uyarı niteliği
taşıyor.
Geçen yıl izleme listesinde olan Bangladeş, ülkedeki iyileşmeler göz önüne
alınarak listeden çıkarıldı. İzleme listesinde Türkiye, Rusya, Laos,
Somali, Tacikistan, Venezuela, Afganistan, Belarus, Küba ve Mısır
bulunuyor.
Özel endişe uyandıran ülkeler listesinde ise Nijerya, Myanmar, Çin,
Eritre, İran, Irak, Kuzey Kore, Pakistan, Suudi Arabistan, Sudan,
Türkmenistan, Özbekistan ve Vietnam yer alıyor.
Türkiye'nin izleme listesine laikliği yorumlama şekli çerçevesinde girdiği
raporda yer alırken, bu durumun dini özgürlük ihlalleriyle sonuçlandığı
ifadesi kullanılıyor.
Raporda, üniversitelerde türban takılmasına izin verilmesi yönündeki
hükümet çabasının Anayasa Mahkemesi tarafından geri çevrildiği de yer
aldı. Raporda ayrıca, hükümetin, dini azınlıkları yasal varlıklar olarak
tanımayı reddettiği ve polisin Müslüman olmayan toplulukların yasal ve
dini haklarını etkili bir biçimde bastırdığı iddia ediliyor.
Dini azınlıkların mal sahibi olma, kendi din adamlarını yetiştirme, dini
eğitim verme haklarının kısıtlandığı ileri sürülen raporda, Türk
devletinin laikliği yorumlama şeklinin, bazı dini özgürlük ihlalleriyle
sonuçlandığı, bu durumdan hem dini çoğunluğun hem de dini azınlıkların
payını aldığı bildiriliyor.
Raporda, Komisyon üyelerinin 2006 yılında Türkiye'yi ziyaret ettiği ve
dini liderlerle yapılan görüşmelerde, özellikle son 10 yılda dini
özgürlükler konusundaki ilerlemelere işaret ediliyor. Ancak Sünni Müslüman
toplum ile Alevilerin ve Hıristiyanların durumuna bakıldığında, dini
özgürlükler konusundaki endişelerin devam ettiği savunuluyor.
Komisyon raporunda, ABD Başkanı Barack Obama yönetiminden, uluslararası
dini özgürlüklerden sorumlu bir özel temsilci atamasını da talep ediliyor.
Türkiye'nin laiklik anlayışının Amerikan sisteminden farklılık gösterdiği
ve Türk anlayışına göre kamu hayatındaki dini faaliyetler üzerinde devlet
kontrolünü temsil ettiği” ileri sürülüyor.
Türkiye'deki Musevilerin diğer Müslüman nüfuslu ülkelere kıyasla çok daha
iyi koşullarda bulunduğu belirtilen raporda, ABD'nin Irak Savaşı sırasında
Türk medyasında ve toplumunda “Yahudi karşıtı” yaklaşımların yoğunlaştığı
ve bu yıl İsrail'in Gazze'deki askeri operasyonları sırasında da aynı
yaklaşımın tekrarladığı savunuldu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın,
Davos'taki paneli terk etmesi de raporda yer alıyor.
Raporda Ergenekon soruşturması kapsamında ortaya atılan iddialara ilişkin
değerlendirmelere de atıfta bulunuluyor..
Komisyon raporunun Türkiye bölümünde, Amerikan hükümetinin Türkiye'yi dini
özgürlükleri ilerletme konusunda yasal reformlar yapmaya davet etmesi
isteniyor..
Türk hükümetinin, Fener Rum Patrikhanesi'nin ekümenik statüsünü tanıması
ve Heybeliada Ruhban Okulu'nu yeniden açılması konusuna da dikkat çekilen
Komisyon raporunda, Ermeni Patriği'nin, bir Türk devlet üniversitesinde
Ermeni dilinde fakülte açılması yönündeki talebinin karşılanması da yer
aldı. Başbakanlık ve Diyanet İşleri Başkanlığı'nın, Alevi toplumuyla yakın
çalışmaya cesaretlendirilmesi, kişinin hangi dine mensup olduğunun nüfus
kağıtlarından kaldırılması da tavsiye ediliyor.
ABD diğer ülkelerin ihtiyaç ve zaaflarını hesaplar, hangi ülkeden neyi ne
zaman isteyeceklerini ve sonuç alabileceklerini iyi bilirler.
Anlaşılıyor ki; Türkiye içinde zaman ve zemin uygun, bunu değerlendirmek
istiyorlar. ABD ye kızmaya gerek yok. Aynaya bakmak gerek.
GünüN SözÜ: Aynada sadece fiziğini değil, iç dünyanı da görmeye bak!
